NATURAL CONDITIONS AS A FACTOR OF URBANIZATION OF THE LOWER POSAVINA IN THE MIDDLE AGES
Keywords:
Lower Posavina, Sava River, towns, Middle Ages, natural conditions
Abstract
The paper analyzes the influence of the natural environment on the emergence and development of urban settlements located on the lower reaches of the Sava River in the Middle Ages. Medieval people were much more dependent on natural conditions than they are today and, therefore, relief, climate, hydrography, fertility of land and natural resources were of great importance for the formation and development of towns. These factors were extremely important both for their strategic location and for supplying the towns with basic things, either through direct production or trade. That is why it is important to learn about and explain these factors, which comprise the basic preconditions for the locations of settlements and to analyze the opportunities and aggravating circumstances that the lower course of the Sava River provided for the life of the town.
Downloads
Download data is not yet available.
References
De la Brokijer, B. Putovanje preko mora, Beograd: Naučna knjiga, 1950. (Serbian Cyrillic)
Bojanić, D. Turski zakoni i zakonski propisi iz 15. i 16. veka za smederevsku, kruševačku i vidinsku oblast, Beograd: Istorijski institut, 1974.
Ćorović, V. Spisi sv. Save, Beograd-Sremski Karlovci: Srpska kraljevska akademija, 1928. (Serbian Cyrillic)
Evlija Čelebi, Putopis – Odlomci o jugoslovenskim zemljama, Sarajavo: IRO “Veselin Masleša”, 1979.
Fejer, G. Codex diplomaticus Hungariae ecclesiasticus ac civilis IV/1, Budae: Typis Tipogr. Regiae Universitatis Ungaricae, 1829.
Konstantin Filozof, Život despota Stefana Lazarevića, Stare srpske biografije 15. i 17. veka, Beograd: Srpska književna zadruga, 1936. (Serbian Cyrillic)
Karaulac, M. Priče francuskih pisaca sa puta po otomanskoj Bosni, Novi Sad: Matica srpska, 1998. (Serbian Cyrillic)
Matković, P. „Putovanja po Balkanskom poluotoku”, Rad JAZU, 71, 1884, 1–60.
Matković, P. „Putovanja po Balkanskom poluotoku”, Rad JAZU, 116, 1893,
Miklosich, F. Monumenta Serbica spectantia historiam Serbiae, Bosnae, Ragusii, Viennae: Apud guilelmum Braumüller, 1858.
Milojević, M. Dečanske hrisovulje, Beograd: Državna štamparija, 1880. (Serbian Cyrillic)
Nagy, I, Nyari, A. Magyar diplomacziai emlékek Mátyás király korából 1458–1490 II, Budapest: A M. Tud. Akademia, 1877.
Novaković, S. “Beleške doktora Brauna iz srpskih zemalja”, Spomenik SKA, 9, 1891, (Serbian Cyrillic)
Novaković, S. Zakonski spomenici srpskih država srednjeg veka, Beograd: Lirika, 2005. (Serbian Cyrillic)
Orbin, M. Kraljevstvo Slovena, Beograd: Plavo slovo 2006. (Serbian Cyrillic)
Samardžić, R. Beograd i Srbija u spisima francuskih savremenika, Beograd: Istorijski arhiv Beograda, 1961. (Serbian Cyrillic)
Stojanović, Lj. Stari srpski zapisi i natpisi 1, Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1902. (Serbian Cyrillic)
Stojanović, Lj. Stari srpski zapisi i natpisi 3, Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1905. (Serbian Cyrillic)
Stojanović, Lj. Stari srpski zapisi i natpisi 4, Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1923. (Serbian Cyrillic)
Stojanović, Lj. Stari srpski zapisi i natpisi 6, Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1926. (Serbian Cyrillic)
Šabanović, H. Turski izvori za istoriju Beograda 1/1, Beograd: Istorijski arhiv, 1964.
Thallóczy, L, Áldásy, A. Magyarország és Szerbia közti összeköttetések oklevéltára 1198–1526, Budapest: M. Tud. Akademia, 1907.
VIINJ 1= Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije I, Beograd: Naučna knjiga, 1955. (Serbian Cyrillic)
VIINJ 4= Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije IV, Beograd: Vizantološki institut SANU, 1971. (Serbian Cyrillic)
VIINJ 6= Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije VI, Beograd: Vizantološki institut SANU, 1986. (Serbian Cyrillic)
Vlainac, M. “Iz putopisa Hansa Dernšvama 1553-1555. godine”, Bratstvo, 21, 1927, (Serbian Cyrillic)
Živković, T, Petrović, V, Uzelac, A. Anonimov Opis istočne Evrope, Beograd: Istorijski institut, 2013. (Serbian Cyrillic)
References:
Aleksić, A. “Mačvanska blatišta”, Godišnjica Nikole Čupića, 4, 1882, (Serbian Cyrillic)
Blagojević, M. Zemljoradnja u srednjevekovnoj Srbiji, Beograd: Istorijski institut, 1973. (Serbian Cyrillic)
Bogdanović, Ž. Hidrološki problemi Srema, Novi Sad: Prirodno-matematički fakultet, 1982. (Serbian Cyrillic)
Brodel, F. Materijalna civilizacija, ekonomija i kapitalizam od XV do XVIII veka I, Strukture svakodnevnice, moguće i nemoguće, Beograd: JP Službeni list SRJ, 2007.
Brodel, F. Mediteran i mediteranski svet u doba Filipa II, tom I, Beograd: Geopoetika, 2001.
Brodel, F. Identitet Francuske, Podgorica: CID, 2010.
B. Bukurov, Bačka, Banat i Srem, Novi Sad: Matica srpska, 1978. (Serbian Cyrillic)
Buzov, M, Lalošević, V. „Rijeka koja spaja: slika Save u duhovnoj kulturi kasnoantičkih rimskih središta”, u: B. Ostajmer (ur.), Rijeka Sava u povijesti, Zbornik radova sa znanstvenog skupa, Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje, 2015, 17–42.
Cvijić, J. Balkansko poluostrvo i južnoslovenske zemlje, Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 1922. (Serbian Cyrillic)
Chaunu, P. Civilizacija klasične Evrope, Beograd: Jugoslavija, 1977.
Ćirković, S. „Jedno stoleće istorijsko-geografskih istraživanja srednjovekovne Srbije”, u: S. Ćirković (ur.), M. Dinić, Srpske zemlje u srednjem veku, Zbornik radova, Beograd: Srpska književna zadruga, 1978, 9–30. (Serbian Cyrillic)
Ćurčić, S, Đuričić, J, Marjanović, V. Geografske monografije vojvođanskih opština – Opština Sremska Mitrovica, Novi Sad: Prirodno-matematički fakultet, 2002. (Serbian Cyrillic)
Ćurčić, S. „Prilog poznavanju geomorfoloških prilika u ravnom Sremu”, Zbornik radova prirodno-matematičkog fakulteta, Serija za geografiju, 6, 1976, (Serbian Cyrillic)
Čubrilović, V. „Značaj proučavanja plovidbe na Dunavu i njegovim protokama”, u: V. Čubrilović (ur.), Plovidba na Dunavu i njegovim pritokama kroz vekove, Zbornik radova sa naučnog skupa, Beograd: SANU, 1983, 1–14. (Serbian Cyrillic)
Delort, R, Wolter, F. Povijest europskog okoliša, Zagreb: Barbat, 2002.
Dukić, D. Sava – potamološka studija, Beograd: Srpska akademija nauka, 1957. (Serbian Cyrillic)
Erdeljanović, J, Nikolić, R. T. Trgovački centri i putevi po srpskoj zemlji u srednjem veku i u tursko doba, Beograd: Štamparija D. Dimitrijevića, 1899. (Serbian Cyrillic)
Febvre, L. A geographical introduction to history, New York: Barnes & Noble, Inc, 1966.
Gavrilović, Lj, Dukić, D. Reke Srbije, Beograd: Zavod za udžbenike, 2014. (Serbian Cyrillic)
Grčić, M. “Gnoseološki model antropogeografije prema koncepciji Jovana Cvijića i njegova naučna aktuelnost”, Demografija, 1, 2004, 25–48. (Serbian Cyrillic)
Grčić, M. “Cvijićeva antopogeografska škola”, u: V. Jović i A. Kostić (ur.), Jovan Cvijić, život, delo, vreme, Zbornik radova, Beograd: Geografski institut “Jovan Cvijić”, 2015, 177–182. (Serbian Cyrillic)
Grčić, M, Grčić, Lj. Mačva, Šabačka Posavina i Pocerina, Beograd: Geografski institut, 2002. (Serbian Cyrillic)
Györffy, Gy. “Pregled dobara grčkog manastira u Svetom Dimitriju na Savi (Sremska Mitrovica) iz 12. veka”, Spomenica istorijskog arhiva Srem, 1, 2002, 7–64. (Serbian Cyrillic)
Hrabak, B. “Osmanlijska mornarica u porečju srednjeg Dunava 1428–1566”, Godišnjak grada Beograda, 26, 1979, 15–44. (Serbian Cyrillic)
Hrabak, B. “Putnici iz hrišćanske Evrope o privrednim prilikama slovenskih zemalja na Balkanu pod Turcima u 16. veku”, Zbornik Filozofskog fakulteta u Prištini, 6, 1969, 45. (Serbian Cyrillic)
Hrabak, B. “Ribolov i riblja pijaca u Beogradu u 16. i 17. veku”, Godišnjak grada Beograda, 7, 1960, 59–66. (Serbian Cyrillic)
Hrabak, B. “Turski brodovi na Savi i tranzit preko Beograda u 15, 16. i 17. veku”, Zbornik Istorijskog muzeja Srbije, 19, 1982, 41–53. (Serbian Cyrillic)
Ilić, J. Banatska vojna krajina u drugoj polovini 18. veka, Beograd: Doktorska disertacija u rukopisu, 2014. (Serbian Cyrillic)
Izvod iz studije regulacije i uređenja reke Save za teritoriju SR Srbije, Beograd: Združeno opšte vodoprivredno preduzeće “Sava”, 1973.
Jireček, K. “Vojna cesta od Beograda za Carigrad i balkanski klanci”, u: M. Dinić (ur.), Zbornik Konstantina Jirečeka, knj. 1, Zbornik radova, Beograd: Naučno delo, 1959a, 71–191. (Serbian Cyrillic)
Jireček, K. “Srbija, zemlja i narod”, u: M. Dinić (ur.), Zbornik Konstantina Jirečeka, knj. 1, Zbornik radova, Beograd: Naučno delo, 1959a, 19–71. (Serbian Cyrillic)
Jireček, K. “Trgovački putevi i rudnici Srbije i Bosne u srednjem veku”, u: M. Dinić (ur.), Zbornik Konstantina Jirečeka, knj. 1, Zbornik radova, Beograd: Naučno delo, 1959a, 205–305. (Serbian Cyrillic)
Kalić, J. Beograd u srednjem veku, Beograd: Srpska književna zadruga, 1967. (Serbian Cyrillic)
Kalić, J. “Dunav u ratovima 15. veka”, u: V. Čubrilović (ur.), Plovidba na Dunavu i njegovim pritokama kroz vekove, Zbornik radova sa naučnog skupa, Beograd: SANU, 1983, 109–126. (Serbian Cyrillic)
Kalić, J. „Zemun u 12. veku”, u: T. Živković (ur.), Evropa i Srbi - srednji vek, Zbornik radova, Beograd: Istorijski institut, 2006, 409–443. (Serbian Cyrillic)
Karadžić, V. Geografičesko-statističesko opisanije Srbije, Danica, 2, 1827, 25–120. (Serbian Cyrillic)
Karbić, M, Škreblin, B. „Grad na rijeci ili pored nje: srednjovjekovni Zagreb i rijeka Sava”, u: B. Ostajmer (ur.), Rijeka Sava u povijesti, Zbornik radova sa znanstvenog skupa, Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje, 2015, 163–180.
Karić, V. Srbija: opis zemlje, naroda i države, Beograd: Kraljevsko-srpska državna štamparija, 1887. (Serbian Cyrillic)
Le Gof, Ž. Srednjovekovna civilizacija Zapadne Еvrope, Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića, 2010.
Leksikon srpkog srednjeg veka, Beograd: Knowledge, 1999. (Serbian Cyrillic)
Marković J. “Fizičkogeografski prikaz okoline Šapca”, u: S. Filipović (ur.), Šabac u prošlosti 1, Zbornik radova, Šabac: Istorijski arhiv, 1970, 11–35. (Serbian Cyrillic)
Milojević, B. „Panonski Dunav na teritoriji Jugoslavije”, Zbornik Matice srpske za prirodne nauke, 18, 1960, 5–65. (Serbian Cyrillic)
Mirkovic, M. Römer an der Mittleren Donau, Römische Strassen und Festungen von Singidunum bis Aquae, Beograd-Požarevac: Kompromis design, 2003.
Mišić, S. „Dubrave u srednjevekovnoj Srbiji”, Beogradski istorijski glasnik, 3, 2012, 95–103. (Serbian Cyrillic)
Mišić, S. Korišćenje unutrašnjih voda u srpskim zemljama srednjeg veka, Beograd: Utopija, 2007. (Serbian Cyrillic)
Mrgić, J. Zemlja i ljudi, iz istorije životne sredine zapadnog Balkana, Beograd: Equilibrium, 2013.
Mrgic, J. “Some considerations on woodland resource in the medieval Serbia and Bosnia”, Beogradski istorijski glasnik, 1, 2010, 87–101.
Mrgić-Radojčić, J. “Srednjevekovni čovek i priroda”, u: S. Marjanović-Dušanić i D. Popović (ur.), Privatni život u srpskim zemljama srednjeg veka, Beograd: Clio, 2004, 163–183. (Serbian Cyrillic)
Nikolić, M. “Karta Srbije Đakoma Kantelija da Vinjole iz 1689”, Istorijski časopis, 19, 1972, 101–133. (Serbian Cyrillic)
Novaković, S. “Beleške k istoriji Šapca i šabačke vladičanske stolice”, Godišnjica Nikole Čupića, 9, 1887, (Serbian Cyrillic)
Opština Smederevo, Beograd: Geografski institut “Jovan Cvijić”, 1992. (Serbian Cyrillic)
Pančić, J. “Nešto o našim šumama”, u: B. Jovanović i M. Janković (ur.), O našim šumama, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 1998, 217–221. (Serbian Cyrillic)
Pančić, J. Ribe u Srbiji, Beograd: Državna štamparija, 1860. (Serbian Cyrillic)
Petrović, J, Bugarski, D, Ćurčić, S, Bogdanović, Ž. Vode Fruške gore, Novi Sad: Matica srpska, 1973. (Serbian Cyrillic)
Petrović, V. Rimska naselja i komunikacije od Jadrana do Dunava 1–4 vek, Beograd-Niš: Balkanološki institut SANU, Filozofski fakultet Niš, 2015. (Serbian Cyrillic)
Porčić, N. “Putovanje – život u pokretu”, u: S. Marjanović-Dušanić i D. Popović (ur.), Privatni život u srpskim zemljama srednjeg veka, Beograd: Clio, 2004, 183–218. (Serbian Cyrillic)
Radovanović, V. S. Opšta antropogeografija, Beograd: Građevinska knjiga, 1959. (Serbian Cyrillic)
Radojčić, N. “Odnos između geografije i srpske istoriografije”, u: P. Vujević (ur.), Zbornik radova posvećen Jovanu Cvijiću, Zbornik radova, Beograd: Državna štamparija, 1924, (Serbian Cyrillic)
Ratzel, F. Anthopogeographie, I Teil, Stuttgart: Verlag von J. Engelhorn, 1909.
Ratzel, F. Anthopogeographie, II Teil, Stuttgart: Verlag von J. Engelhorn, 1912.
Ratzel, F. Der Lebensraum, Tübingen: H. Laupp, 1901.
Rečnik srpskog jezika, Novi Sad: Matica srpska, 2007. (Serbian Cyrillic)
Rokai, P. „"Brodovi" na Dunavu i pritokama na području Južne Ugarske u srednjem veku“, u: V. Čubrilović (ur.), Plovidba na Dunavu i njegovim pritokama kroz vekove, Zbornik radova sa naučnog skupa, Beograd: SANU, 1983, 139-175. (Serbian Cyrillic)
Sindik, I. „O zadacima istorijske geografije“, Istorijski časopis, 2, 1949/1950, 175-182. (Serbian Cyrillic)
Smuđ, S. „Mačvanska Mitrovica“, Zbornik Matice srpske za prirodne nauke, 26, 1964, 169–183. (Serbian Cyrillic)
Smuđ, S. „Morfološke crte Sremske Mitrovice“, Zbornik Matice srpske za prirodne nauke, 23, 1962, 120–144. (Serbian Cyrillic)
Spremić, M. Despot Đurađ Branković i njegovo doba, Beograd: Srpska knjževna zadruga, 1994. (Serbian Cyrillic)
Stanković, S. Životni prostor, Beograd: Politika i društvo, 1939. (Serbian Cyrillic)
Stanković, S. „Ljudsko društvo i živa priroda“, Sociološki pregled, 1, 1938, (Serbian Cyrillic)
Stojanović, T. Balkanski svetovi, Beograd: Equilibrium, 1997. (Serbian Cyrillic)
Szende, K. „Towns along the way. Changing patterns of long-distance trade and urban network of medieval Hungary”, In: H. Houben and K. Toomaspoeg (eds.), Towns and Communication, Vol. 2: Communication between Towns (ICHT). Proceedings of the Meetings of the International Commission for the History of Towns, Lecce: Mario Congedo Editore, 2011, 161–225.
Škrivanić, G. Putevi u sredenjevekovnoj Srbiji, Beograd: Kultura 1974. (Serbian Cyrillic)
Vidal de la Blache, P. „La Géographie politique d’apres les écrits de M. Fr. Ratzel“, Annales de géographie, 7/32, 1898, 97–111.
Zeremski, M. „Reljef Beogradske i Zemunske Posavine“, Zbornik radova Geografskog instituta, 7, 1960, 55–98. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. Carigradski drum od Beograda do Budima u 16. i 17. veku, Novi Sad: Institut za izučavanje istorije Vojvodine, 1976. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. Carigradski drum od Beograda do Sofije (1459-1683), Beograd: Istorijski muzej Srbije, 1970. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. „Mreža turskih puteva (vodenih i kopnenih) na području današnje Vojvodine i Slavonije“, Istorijski časopis, 34, 1987, 119–129. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. „Ribolov na Dunavu“, Spomenica istorijskog arhiva Srem, 10, 2011, 13–31. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. „Ribolov na srednjem Dunavu (16–17 vek)“, Zbornik Matice srpske za istoriju, 49, 1994, 111–120. (Serbian Cyrillic)
Živaković-Kerže, Z. „Drava kao os života, razvoja i odnosa kroz povijest (poseban osvrt da donji tok rijeke)”, Anali Zavoda za znanstveni i umjetnički rad u Osjeku, 18, 2002, 41–69.
Bojanić, D. Turski zakoni i zakonski propisi iz 15. i 16. veka za smederevsku, kruševačku i vidinsku oblast, Beograd: Istorijski institut, 1974.
Ćorović, V. Spisi sv. Save, Beograd-Sremski Karlovci: Srpska kraljevska akademija, 1928. (Serbian Cyrillic)
Evlija Čelebi, Putopis – Odlomci o jugoslovenskim zemljama, Sarajavo: IRO “Veselin Masleša”, 1979.
Fejer, G. Codex diplomaticus Hungariae ecclesiasticus ac civilis IV/1, Budae: Typis Tipogr. Regiae Universitatis Ungaricae, 1829.
Konstantin Filozof, Život despota Stefana Lazarevića, Stare srpske biografije 15. i 17. veka, Beograd: Srpska književna zadruga, 1936. (Serbian Cyrillic)
Karaulac, M. Priče francuskih pisaca sa puta po otomanskoj Bosni, Novi Sad: Matica srpska, 1998. (Serbian Cyrillic)
Matković, P. „Putovanja po Balkanskom poluotoku”, Rad JAZU, 71, 1884, 1–60.
Matković, P. „Putovanja po Balkanskom poluotoku”, Rad JAZU, 116, 1893,
Miklosich, F. Monumenta Serbica spectantia historiam Serbiae, Bosnae, Ragusii, Viennae: Apud guilelmum Braumüller, 1858.
Milojević, M. Dečanske hrisovulje, Beograd: Državna štamparija, 1880. (Serbian Cyrillic)
Nagy, I, Nyari, A. Magyar diplomacziai emlékek Mátyás király korából 1458–1490 II, Budapest: A M. Tud. Akademia, 1877.
Novaković, S. “Beleške doktora Brauna iz srpskih zemalja”, Spomenik SKA, 9, 1891, (Serbian Cyrillic)
Novaković, S. Zakonski spomenici srpskih država srednjeg veka, Beograd: Lirika, 2005. (Serbian Cyrillic)
Orbin, M. Kraljevstvo Slovena, Beograd: Plavo slovo 2006. (Serbian Cyrillic)
Samardžić, R. Beograd i Srbija u spisima francuskih savremenika, Beograd: Istorijski arhiv Beograda, 1961. (Serbian Cyrillic)
Stojanović, Lj. Stari srpski zapisi i natpisi 1, Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1902. (Serbian Cyrillic)
Stojanović, Lj. Stari srpski zapisi i natpisi 3, Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1905. (Serbian Cyrillic)
Stojanović, Lj. Stari srpski zapisi i natpisi 4, Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1923. (Serbian Cyrillic)
Stojanović, Lj. Stari srpski zapisi i natpisi 6, Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1926. (Serbian Cyrillic)
Šabanović, H. Turski izvori za istoriju Beograda 1/1, Beograd: Istorijski arhiv, 1964.
Thallóczy, L, Áldásy, A. Magyarország és Szerbia közti összeköttetések oklevéltára 1198–1526, Budapest: M. Tud. Akademia, 1907.
VIINJ 1= Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije I, Beograd: Naučna knjiga, 1955. (Serbian Cyrillic)
VIINJ 4= Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije IV, Beograd: Vizantološki institut SANU, 1971. (Serbian Cyrillic)
VIINJ 6= Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije VI, Beograd: Vizantološki institut SANU, 1986. (Serbian Cyrillic)
Vlainac, M. “Iz putopisa Hansa Dernšvama 1553-1555. godine”, Bratstvo, 21, 1927, (Serbian Cyrillic)
Živković, T, Petrović, V, Uzelac, A. Anonimov Opis istočne Evrope, Beograd: Istorijski institut, 2013. (Serbian Cyrillic)
References:
Aleksić, A. “Mačvanska blatišta”, Godišnjica Nikole Čupića, 4, 1882, (Serbian Cyrillic)
Blagojević, M. Zemljoradnja u srednjevekovnoj Srbiji, Beograd: Istorijski institut, 1973. (Serbian Cyrillic)
Bogdanović, Ž. Hidrološki problemi Srema, Novi Sad: Prirodno-matematički fakultet, 1982. (Serbian Cyrillic)
Brodel, F. Materijalna civilizacija, ekonomija i kapitalizam od XV do XVIII veka I, Strukture svakodnevnice, moguće i nemoguće, Beograd: JP Službeni list SRJ, 2007.
Brodel, F. Mediteran i mediteranski svet u doba Filipa II, tom I, Beograd: Geopoetika, 2001.
Brodel, F. Identitet Francuske, Podgorica: CID, 2010.
B. Bukurov, Bačka, Banat i Srem, Novi Sad: Matica srpska, 1978. (Serbian Cyrillic)
Buzov, M, Lalošević, V. „Rijeka koja spaja: slika Save u duhovnoj kulturi kasnoantičkih rimskih središta”, u: B. Ostajmer (ur.), Rijeka Sava u povijesti, Zbornik radova sa znanstvenog skupa, Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje, 2015, 17–42.
Cvijić, J. Balkansko poluostrvo i južnoslovenske zemlje, Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 1922. (Serbian Cyrillic)
Chaunu, P. Civilizacija klasične Evrope, Beograd: Jugoslavija, 1977.
Ćirković, S. „Jedno stoleće istorijsko-geografskih istraživanja srednjovekovne Srbije”, u: S. Ćirković (ur.), M. Dinić, Srpske zemlje u srednjem veku, Zbornik radova, Beograd: Srpska književna zadruga, 1978, 9–30. (Serbian Cyrillic)
Ćurčić, S, Đuričić, J, Marjanović, V. Geografske monografije vojvođanskih opština – Opština Sremska Mitrovica, Novi Sad: Prirodno-matematički fakultet, 2002. (Serbian Cyrillic)
Ćurčić, S. „Prilog poznavanju geomorfoloških prilika u ravnom Sremu”, Zbornik radova prirodno-matematičkog fakulteta, Serija za geografiju, 6, 1976, (Serbian Cyrillic)
Čubrilović, V. „Značaj proučavanja plovidbe na Dunavu i njegovim protokama”, u: V. Čubrilović (ur.), Plovidba na Dunavu i njegovim pritokama kroz vekove, Zbornik radova sa naučnog skupa, Beograd: SANU, 1983, 1–14. (Serbian Cyrillic)
Delort, R, Wolter, F. Povijest europskog okoliša, Zagreb: Barbat, 2002.
Dukić, D. Sava – potamološka studija, Beograd: Srpska akademija nauka, 1957. (Serbian Cyrillic)
Erdeljanović, J, Nikolić, R. T. Trgovački centri i putevi po srpskoj zemlji u srednjem veku i u tursko doba, Beograd: Štamparija D. Dimitrijevića, 1899. (Serbian Cyrillic)
Febvre, L. A geographical introduction to history, New York: Barnes & Noble, Inc, 1966.
Gavrilović, Lj, Dukić, D. Reke Srbije, Beograd: Zavod za udžbenike, 2014. (Serbian Cyrillic)
Grčić, M. “Gnoseološki model antropogeografije prema koncepciji Jovana Cvijića i njegova naučna aktuelnost”, Demografija, 1, 2004, 25–48. (Serbian Cyrillic)
Grčić, M. “Cvijićeva antopogeografska škola”, u: V. Jović i A. Kostić (ur.), Jovan Cvijić, život, delo, vreme, Zbornik radova, Beograd: Geografski institut “Jovan Cvijić”, 2015, 177–182. (Serbian Cyrillic)
Grčić, M, Grčić, Lj. Mačva, Šabačka Posavina i Pocerina, Beograd: Geografski institut, 2002. (Serbian Cyrillic)
Györffy, Gy. “Pregled dobara grčkog manastira u Svetom Dimitriju na Savi (Sremska Mitrovica) iz 12. veka”, Spomenica istorijskog arhiva Srem, 1, 2002, 7–64. (Serbian Cyrillic)
Hrabak, B. “Osmanlijska mornarica u porečju srednjeg Dunava 1428–1566”, Godišnjak grada Beograda, 26, 1979, 15–44. (Serbian Cyrillic)
Hrabak, B. “Putnici iz hrišćanske Evrope o privrednim prilikama slovenskih zemalja na Balkanu pod Turcima u 16. veku”, Zbornik Filozofskog fakulteta u Prištini, 6, 1969, 45. (Serbian Cyrillic)
Hrabak, B. “Ribolov i riblja pijaca u Beogradu u 16. i 17. veku”, Godišnjak grada Beograda, 7, 1960, 59–66. (Serbian Cyrillic)
Hrabak, B. “Turski brodovi na Savi i tranzit preko Beograda u 15, 16. i 17. veku”, Zbornik Istorijskog muzeja Srbije, 19, 1982, 41–53. (Serbian Cyrillic)
Ilić, J. Banatska vojna krajina u drugoj polovini 18. veka, Beograd: Doktorska disertacija u rukopisu, 2014. (Serbian Cyrillic)
Izvod iz studije regulacije i uređenja reke Save za teritoriju SR Srbije, Beograd: Združeno opšte vodoprivredno preduzeće “Sava”, 1973.
Jireček, K. “Vojna cesta od Beograda za Carigrad i balkanski klanci”, u: M. Dinić (ur.), Zbornik Konstantina Jirečeka, knj. 1, Zbornik radova, Beograd: Naučno delo, 1959a, 71–191. (Serbian Cyrillic)
Jireček, K. “Srbija, zemlja i narod”, u: M. Dinić (ur.), Zbornik Konstantina Jirečeka, knj. 1, Zbornik radova, Beograd: Naučno delo, 1959a, 19–71. (Serbian Cyrillic)
Jireček, K. “Trgovački putevi i rudnici Srbije i Bosne u srednjem veku”, u: M. Dinić (ur.), Zbornik Konstantina Jirečeka, knj. 1, Zbornik radova, Beograd: Naučno delo, 1959a, 205–305. (Serbian Cyrillic)
Kalić, J. Beograd u srednjem veku, Beograd: Srpska književna zadruga, 1967. (Serbian Cyrillic)
Kalić, J. “Dunav u ratovima 15. veka”, u: V. Čubrilović (ur.), Plovidba na Dunavu i njegovim pritokama kroz vekove, Zbornik radova sa naučnog skupa, Beograd: SANU, 1983, 109–126. (Serbian Cyrillic)
Kalić, J. „Zemun u 12. veku”, u: T. Živković (ur.), Evropa i Srbi - srednji vek, Zbornik radova, Beograd: Istorijski institut, 2006, 409–443. (Serbian Cyrillic)
Karadžić, V. Geografičesko-statističesko opisanije Srbije, Danica, 2, 1827, 25–120. (Serbian Cyrillic)
Karbić, M, Škreblin, B. „Grad na rijeci ili pored nje: srednjovjekovni Zagreb i rijeka Sava”, u: B. Ostajmer (ur.), Rijeka Sava u povijesti, Zbornik radova sa znanstvenog skupa, Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest, Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje, 2015, 163–180.
Karić, V. Srbija: opis zemlje, naroda i države, Beograd: Kraljevsko-srpska državna štamparija, 1887. (Serbian Cyrillic)
Le Gof, Ž. Srednjovekovna civilizacija Zapadne Еvrope, Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića, 2010.
Leksikon srpkog srednjeg veka, Beograd: Knowledge, 1999. (Serbian Cyrillic)
Marković J. “Fizičkogeografski prikaz okoline Šapca”, u: S. Filipović (ur.), Šabac u prošlosti 1, Zbornik radova, Šabac: Istorijski arhiv, 1970, 11–35. (Serbian Cyrillic)
Milojević, B. „Panonski Dunav na teritoriji Jugoslavije”, Zbornik Matice srpske za prirodne nauke, 18, 1960, 5–65. (Serbian Cyrillic)
Mirkovic, M. Römer an der Mittleren Donau, Römische Strassen und Festungen von Singidunum bis Aquae, Beograd-Požarevac: Kompromis design, 2003.
Mišić, S. „Dubrave u srednjevekovnoj Srbiji”, Beogradski istorijski glasnik, 3, 2012, 95–103. (Serbian Cyrillic)
Mišić, S. Korišćenje unutrašnjih voda u srpskim zemljama srednjeg veka, Beograd: Utopija, 2007. (Serbian Cyrillic)
Mrgić, J. Zemlja i ljudi, iz istorije životne sredine zapadnog Balkana, Beograd: Equilibrium, 2013.
Mrgic, J. “Some considerations on woodland resource in the medieval Serbia and Bosnia”, Beogradski istorijski glasnik, 1, 2010, 87–101.
Mrgić-Radojčić, J. “Srednjevekovni čovek i priroda”, u: S. Marjanović-Dušanić i D. Popović (ur.), Privatni život u srpskim zemljama srednjeg veka, Beograd: Clio, 2004, 163–183. (Serbian Cyrillic)
Nikolić, M. “Karta Srbije Đakoma Kantelija da Vinjole iz 1689”, Istorijski časopis, 19, 1972, 101–133. (Serbian Cyrillic)
Novaković, S. “Beleške k istoriji Šapca i šabačke vladičanske stolice”, Godišnjica Nikole Čupića, 9, 1887, (Serbian Cyrillic)
Opština Smederevo, Beograd: Geografski institut “Jovan Cvijić”, 1992. (Serbian Cyrillic)
Pančić, J. “Nešto o našim šumama”, u: B. Jovanović i M. Janković (ur.), O našim šumama, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 1998, 217–221. (Serbian Cyrillic)
Pančić, J. Ribe u Srbiji, Beograd: Državna štamparija, 1860. (Serbian Cyrillic)
Petrović, J, Bugarski, D, Ćurčić, S, Bogdanović, Ž. Vode Fruške gore, Novi Sad: Matica srpska, 1973. (Serbian Cyrillic)
Petrović, V. Rimska naselja i komunikacije od Jadrana do Dunava 1–4 vek, Beograd-Niš: Balkanološki institut SANU, Filozofski fakultet Niš, 2015. (Serbian Cyrillic)
Porčić, N. “Putovanje – život u pokretu”, u: S. Marjanović-Dušanić i D. Popović (ur.), Privatni život u srpskim zemljama srednjeg veka, Beograd: Clio, 2004, 183–218. (Serbian Cyrillic)
Radovanović, V. S. Opšta antropogeografija, Beograd: Građevinska knjiga, 1959. (Serbian Cyrillic)
Radojčić, N. “Odnos između geografije i srpske istoriografije”, u: P. Vujević (ur.), Zbornik radova posvećen Jovanu Cvijiću, Zbornik radova, Beograd: Državna štamparija, 1924, (Serbian Cyrillic)
Ratzel, F. Anthopogeographie, I Teil, Stuttgart: Verlag von J. Engelhorn, 1909.
Ratzel, F. Anthopogeographie, II Teil, Stuttgart: Verlag von J. Engelhorn, 1912.
Ratzel, F. Der Lebensraum, Tübingen: H. Laupp, 1901.
Rečnik srpskog jezika, Novi Sad: Matica srpska, 2007. (Serbian Cyrillic)
Rokai, P. „"Brodovi" na Dunavu i pritokama na području Južne Ugarske u srednjem veku“, u: V. Čubrilović (ur.), Plovidba na Dunavu i njegovim pritokama kroz vekove, Zbornik radova sa naučnog skupa, Beograd: SANU, 1983, 139-175. (Serbian Cyrillic)
Sindik, I. „O zadacima istorijske geografije“, Istorijski časopis, 2, 1949/1950, 175-182. (Serbian Cyrillic)
Smuđ, S. „Mačvanska Mitrovica“, Zbornik Matice srpske za prirodne nauke, 26, 1964, 169–183. (Serbian Cyrillic)
Smuđ, S. „Morfološke crte Sremske Mitrovice“, Zbornik Matice srpske za prirodne nauke, 23, 1962, 120–144. (Serbian Cyrillic)
Spremić, M. Despot Đurađ Branković i njegovo doba, Beograd: Srpska knjževna zadruga, 1994. (Serbian Cyrillic)
Stanković, S. Životni prostor, Beograd: Politika i društvo, 1939. (Serbian Cyrillic)
Stanković, S. „Ljudsko društvo i živa priroda“, Sociološki pregled, 1, 1938, (Serbian Cyrillic)
Stojanović, T. Balkanski svetovi, Beograd: Equilibrium, 1997. (Serbian Cyrillic)
Szende, K. „Towns along the way. Changing patterns of long-distance trade and urban network of medieval Hungary”, In: H. Houben and K. Toomaspoeg (eds.), Towns and Communication, Vol. 2: Communication between Towns (ICHT). Proceedings of the Meetings of the International Commission for the History of Towns, Lecce: Mario Congedo Editore, 2011, 161–225.
Škrivanić, G. Putevi u sredenjevekovnoj Srbiji, Beograd: Kultura 1974. (Serbian Cyrillic)
Vidal de la Blache, P. „La Géographie politique d’apres les écrits de M. Fr. Ratzel“, Annales de géographie, 7/32, 1898, 97–111.
Zeremski, M. „Reljef Beogradske i Zemunske Posavine“, Zbornik radova Geografskog instituta, 7, 1960, 55–98. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. Carigradski drum od Beograda do Budima u 16. i 17. veku, Novi Sad: Institut za izučavanje istorije Vojvodine, 1976. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. Carigradski drum od Beograda do Sofije (1459-1683), Beograd: Istorijski muzej Srbije, 1970. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. „Mreža turskih puteva (vodenih i kopnenih) na području današnje Vojvodine i Slavonije“, Istorijski časopis, 34, 1987, 119–129. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. „Ribolov na Dunavu“, Spomenica istorijskog arhiva Srem, 10, 2011, 13–31. (Serbian Cyrillic)
Zirojević, O. „Ribolov na srednjem Dunavu (16–17 vek)“, Zbornik Matice srpske za istoriju, 49, 1994, 111–120. (Serbian Cyrillic)
Živaković-Kerže, Z. „Drava kao os života, razvoja i odnosa kroz povijest (poseban osvrt da donji tok rijeke)”, Anali Zavoda za znanstveni i umjetnički rad u Osjeku, 18, 2002, 41–69.
